Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının (ADR = Alternative Dispute Resolution) ülkemizde pek iyi bir şekilde uygulandığı söylenemez. Neredeyse cumhuriyetin başından beri Medeni Usul Kanunumuzda düzenlenen tahkim geçen uzun zamana ve bilinirliğine rağmen uygulama alanını konusunda kabul edilen dar kapsam nedeniyle yararlanılan bir uyuşmazlık çözüm yolu olamadı. Arabuluculuk Kanunu’nun yasalaşması halinde ülkemizde tahkimden sonra yeni bir ADR yolu daha mevzuatımıza girmiş olacak. Umarız kapsamı tahkim gibi dar değerlendirilmez.
Ancak dünyada ve özellikle ABD’de durum hiç de bizdeki gibi değil. Onların 30-40 yıl önce “alternative” dedikleri bu uyuşmazlık çözüm yolları altık alternatif olmaktan çıkmış artan bir şekilde esaslı çözüm yollarından birisi olmuş durumda. Artık Amerikan hukuk fakültelerinin öğrencileri bile uyuşmazlıkların sadece 1,8 ‘inin mahkemede görülecek bir davaya dönüşeceğini bilmektedirler. Ülke çapında yapılan araştırmalarda çıkan benzer sonuçlar da durumu desteklemektedir. Bu da ADR’nin A’ sının artık “alternative” değil “accepted” olduğunu gösteriyor. Hatta ABD’deki bazı ADR programları A ‘larını “appropriate” olarak değiştirmişler bile (*). Yine A’yı “amicable” ve “administrative” olarak anlamlandıran görüşler de mevcut. Tabi bizim gibi mahkeme dışı uyuşmazlık çözümünden layıkıyla yararlanamamış bir ülke için bu yollar hala alternatif ve “kabul edilmiş”, “uygun” olmaktan henüz uzak.
(*) Schneider / Honeyman, The Negotiator’s Fieldbook, ABA Section of Dispute Resolution, s. 4, Washington 2006
Not: Bu yazıyı yazdıktan sonra Sn. Mustafa Özbek “in Alternatif Uyuşmazlık Çözümü kitabının 129, 180, 181. sayfalarında konuyla ilgili ayrıntılı açıklamanın olduğunu kendisinin uyarısıyla farkettim.
İlgili diğer yazılar
Facebook yorumları
Powered by Facebook Comments
