Görüşe Açılan Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı kapsamında, mevzuatımızdaki birçok hükmü göz önünde tutarak tartışmamız gereken konulardan birisi de kanuni düzenleme ile yeni bir meslek olarak hayatımıza girecek olan Arabuluculuğun Avukatlık mesleğiyle bağdaşıp bağdaşmadığı konusudur.
Avukatlık Kanunu Avukatlık mesleğinin bağdaşıp bağdaşmadığı konuları, bu kanun gereği yürürlükte olan Reklam Yasağı Yönetmeliği ise Avukatların mesleklerini yaparken kullanabileceği sıfatları, tabelasının boyunu ve kullanabilecek renk sayısını, kartvizit ve başlıklı kağıtlarda bulunabilecek bilgileri bile gerekli ya da gereksiz yere düzenlemiştir. Bu kadar ayrıntılı ve derinlemesine yapılan düzenlemeler açıkça Avukatlık Kanununda düzenlenmedikçe ya da zikredilmedikçe o işin avukat tarafından yapılamayacağı sonucunu doğurmaktadır.Öncelikle Avukatlık Yasamızdaki konuyu düzenleyen hükümlere bakmak gerekir. Mesleğimizle bağdaşan işler Av. Kan. 11 ve 12. maddelerinde düzenlenmiştir. Maddelerin metinlerini hatırlamak gerekirse:
Kanun No: 1136
Avukatlık Kanunu
Kabul Tarihi: 19.03.1969
R.G. Tarihi: 07.04.1969R.G. No: 13168
Avukatlıkla birleşemeyen işler:
Madde 11 – Aylık,ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiçbir hizmet ve görev, sigorta prodüktörlüğü, tacirlik ve esnaflık veya mesleğin onuru ile bağdaşması mümkün olmayan her türlü iş avukatlıkla birleşemez.
Avukatlıkla birleşebilen işler:
Madde 12 – Aşağıda, sayılan işler 11 inci madde hükmü dışındadır;
a) Milletvekilliği, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği,
b) Hukuk alanında profesör ve doçentlik,
c) Özel hukuk tüzelkişilerinin hukuk müşavirliği ve sürekli avukatlığı ile bir avukat yazıhanesinde ücret karşılığında avukatlık,
d) Hakemlik, tasfiye memurluğu, yargı mercilerinin veya adli bir dairenin verdiği herhangi bir görev veya hizmet,
e) Kamu iktisadi Teşebbüsleri Hakkında 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede başka iş veya hizmetle uğraşmaları yasaklanmamış bulunmak şartıyla; bu Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren İktisadi Devlet Teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ve iktisadi Devlet Teşekkülleri ile Kamu İktisadi kuruluşları dışında kalıp sermayesi Devlete ve diğer kamu tüzelkişilerine ait bulunan kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği,
f) Anonim, limited, kooperatif şirketlerin ortaklığı, yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği ve komandit şirketlerde komanditer ortaklık,
g) Hayri, ilmi ve siyasi kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği ve denetçiliği,
h) Gazete ve dergi sahipliği veya bunların yayım müdürlüğü, Milletvekilleri hakkında, 3069 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliği ile Bağdaşmayan İşler Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.(
e) bendinde gösterilenlerin, Hazinenin, belediye ve özel idarelerin, il ve belediyelerin yönetimi ve denetimi altında bulunan daire ve kurumların, köy tüzel kişiliklerinin ve kamunun hissedar olduğu şirket ve kuruluşların aleyhinde; il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerinin de bağlı bulundukları tüzel kişilerin ve yüksek öğretimde görevli profesör ve doçentlerin yüksek öğretim kurum ve kuruluşları aleyhindeki dava ve işleri takip etmeleri yasaktır.Bu yasak, avukatların ortaklarını ve yanlarında çalıştırdıkları avukatları da kapsar.
Görüldüğü gibi yeni oluşmakta olan ve Avukatlar olarak sahiplendiğimiz Arabuluculuk mesleği, 11. maddeyle çatışma halinde. Eğer bir avukat kendi mesleği yanında Arabuluculuk da yapacak ve bu sıfatı kullanacaksa mevcut duruma göre Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen… hizmet ve görev yapmış olacak ki bu da bizi disiplin sorumluluğuna sokacak bir durumdur. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu tasarısındaki düzenleniş tarzı itibariyle arabuluculuk, Av. Kan. 12/d maddesinde düzenlendiği gibi “yargı mercilerinin ya da adli dairelerin verdiği herhangi bir hizmet ya da görev” de sayılamayacağından”, Arabuluculuk avukatın kendi mesleği dışında yaptığı “ücretli” bir iş halinde kalmaktadır. Çünkü tasarı şu haliyle mahkeme ve adli merci yönlendirmesiyle Arabuluculuk konusunu düzenlememiştir. Zaten mahkeme referanslı Arabulucuğun düzenlenmesinin yeri bu tasarı değil HUMK olabilirdi.
CMK da düzenleme bulan, savcılık soruşturması ya da ceza yargılaması sırasında tarafların tamamının kabul etmesiyle görevlendirilecek “Uzlaştırıcı” (= değil Arabulucu) nın görevlendirilmesi mahkeme veya savcılık tarafından istendiğinden, Avukatlıkla bağdaşmama problemi yoktur. Uzlaşmaya ilişkin yönetmelikte Barodan Uzlaştırıcı Avukat istenmesi usulünün de düzenlenmiş olması bu konuda tereddüte yer bırakmamıştır.Konuyu ayrıca “Reklam Yasağı Yönetmeliği” açısından incelediğimizde, yine avukatların yaptıkları işi duyurmaları yönetmelikle yasaklandığından “Arabuluculuk” sıfatının kullanılması da bu yasak kapsamında değerlendirilebilecektir. Reklam Yasağı Yönetmeliği’nin aşağıdaki maddeleri okunduğunda, yönetmeliğin özünden, avukat sıfatıyla birlikte akademik unvan dışında başka bir sıfatın aynı anda kullanılamayacağı sonucu çıkmaktadır.
Yönetmelik: Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği
Kurum: Türkiye Barolar Birliği
Kabul Tarihi: 21.11.2003R.G. Tarihi: 21.11.2003
R.G. No: 25296
Basılı Evrak
Madde 6 – Başlıklı kağıtlar, kartvizitler ve diğer basılı evrak, reklam niteliği taşıyacak aşırılıkta olamaz.Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta; sadece avukatlık unvanı, varsa akademik unvan, adı ve soyadı, adres, telefon-faks numaraları, internet ve e-posta adresleri ile bağlı bulunulan; Baro ve Türkiye Barolar Birliği sicil numaraları, vergi dairesi ile vergi sicil numarası yer alabilir.Birlikte çalışma halinde; “avukatlık bürosu” ibaresi, avukatlık ortaklığı halinde “avukatlık ortaklığı” ibaresi ve ortaklıkta yer alan avukatların ad ve soyadlarının yer alması da zorunludur.
Ortaklığa mensup avukatların, başlıklı kağıtlarında, kartvizitlerinde ve diğer basılı kağıtlarında; büro ya da ortaklığın adı yanında, kendi ad ve soyadlarını da kullanmaları zorunludur.Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı kağıtta avukat unvanı ve akademik unvan dışında; emekli yargıç, emekli savcı, emekli noter, hukuk uzmanı, marka-patent vekili, sigorta uzmanı, bilirkişi, Bakan, Milletvekili ve benzeri sıfatlar kullanılamayacağı gibi kamu kurum ve kuruluşu ile özel kurum ve kuruluşlardaki, siyasi partilerdeki geçmiş ve mevcut görevler belirtilemez. Barolar ve Türkiye Barolar Birliği organlarında geçmişte görev alan avukatlar bu unvanlarını kullanamazlar. Halen görevli olanlar bu unvanlarını; ancak bu görevin ifasında ve bu görevleri ile sınırlı olmak kaydıyla kullanabilirler.Başlıklı kağıtlarda, kartvizitlerde ve diğer basılı evrakta; avukatın veya avukatlık ortaklığının ad ve unvanını belirtme amacını aşan her türlü yazı, deyim, resim, kayıtlı bulunduğu baro veya Türkiye Barolar Birliği amblemi dışında amblem ve şekiller yer alamaz.Avukatlık hizmeti, hiçbir unvan altında marka tesciline konu olamaz; bu yolda başvuruda bulunulamaz.
Medya İlişkileri
Madde 8 – Bu Yönetmelik kapsamında olanlar;
a) Adres değişikliğini, büro açılışını ve altı ayı aşan ara vermeden sonra yeniden mesleğe dönüşünü; avukatlık ortaklığına girişini ve çıkışını, reklam niteliğini taşımayacak şekilde, gazete ve sair yazılı basın yolu ile bir kez duyurabilirler. Avukatlık ortaklığının tescil ya da sona ermesi ya da ortaklardan birinin ayrılması ilan yolu ile duyurulabilir,
b) Yaşamları, kazançları, mesleki faaliyeti hakkında “reklam niteliğinde” yayınlarda bulunamaz, halen ya da eskiden takip ettiği, devam eden veya sonuçlanmış bir dava hakkında; dava ile özdeşleşip tarafların sözcüsü gibi hareket edemez, davanın hukuki boyutları içinde kalmak kaydıyla ve zorunlu haller dışında yazılı, işitsel ve görsel iletişim araçlarına ve internet’e görüntü, bilgi, demeç veremez, açıklama yapamazlar,
c) Yazılı, işitsel ve görsel iletişim araçlarında ve internet’te röportaj, sohbet, konuşma, tartışma ve benzeri programlara katıldıklarında; reklam sayılabilecek her türlü davranıştan, avukatlık mesleğini zedeleyici her türlü açıklamadan kaçınmak zorundadırlar,
d) Avukat unvanı kullanarak yazılı, işitsel, görsel iletişim araçlarında ve internet’te yönetmen, düzenleyici, danışman ve sair sıfatlar ile dizi, sürekli yayın, süreli ya da süresiz programlar hazırlayamaz, sunamaz, yönetemez, hazırlanmasına, sunulmasına ve yönetilmesine katılamazlar,
e) Gerek mahkemede temsil görevini yerine getirirken, gerek yazılı, işitsel ve görsel iletişim araçları ve internet ile ilişkisinde kendisini veya üzerinde çalışmakta olduğu hukuki işi reklam olabilecek nitelikte ön plana çıkaramazlar.
Yine Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu tasarısında, Arabuluculuk sınavını başaranların Arabulucu Siciline kaydedileceği ve isimlerinin Adalet Bakanlığı web sitesinde duyurulacağı düzenlenmiştir. Bu düzenleme de eğer arabulucuların isimleri “avukat” sıfatlarıyla anılacak ise mevcut haliyle sorun yaratacak bir uygulama olacaktır.
Şu günlerde Ankara Barosu’nun sağladığı olanaklarla 60 dan fazla Avukat Mediasyon eğitiminden geçmiş bulunmaktadır. Eğitim alan mektaşlarım mediasyon bilen avukatlar haline dönüştüler. Ama birçok Avrupa ülkesinde olan Mediatör Avukat Sıfatını kullanmaları mevzuatımız nedeniyle mümkün olamamaktadır.Bu durumda Arabuluculuk mesleğinin biz Avukatlar tarafından, mesleğin adıyla icra edilebilmesi için öncelikle Avukatlık kanunu ‘nun meslekle bağdaşan işlerle ilgili 12. maddesine, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu gereği Arabuluculuk gibi zamanla meslek haline gelecek işlerin de kapsam altına alınması gerekmektedir. Bu konudaki değişiklik iradesinin oluşabilmesi için konunun çeşitli ortamlarda dile getirilmesi gerekecektir. Aksi halde mesleki engeller nedeniyle, büyük zaman ve imkan harcanarak edinilmiş bilgi ve deneyimin çalışma yaşamımıza Avukat sıfatıyla kazandırılması mümkün olmayacaktır.Hukuk Uyuşmalıklarında Arabuluculuk Kanununda geçici maddelerle ya da aynı kanun paketi kapsamında ayrı bir tasarı ile mesleğimizin de düzenlemeye dahil edilebilmesi, Avukatlık Kanunu’ndaki aleyhe durumun da aynı kanun paketi içerisinde yapılacak bir eklemeyle giderilmesi, Arabuluculuk ve Avukatlık Mesleklerinin bağdaşan meslekler haline getirilmesi, bu yasal düzenleme sonucunda Avukatlık ve Arabuluculuk sıfatlarının bir arada kullanılmasının sorun yaratmaması için Reklam Yasağı Yönetmeliğinde değişiklik yapılması gerekmektedir.Bir çok avrupa ülkesinde ve ABD de Avukatlığın Arabuluculuk mesleğiyle çatışması söz konusu bile değildir. Aksine Avukatlar, bu mesleği en iyi icra eden meslek grubunu oluşturmaktadırlar. Aynı şekilde, Avukat – Arabulucu sıfatının yan yana kullanılması da tamamen kabul görmüş bir durumdur. Aynı hakları elde edebilmek için zorlu bir mücadele geçirmememiz dileğiyle…
İlgili diğer yazılar
Facebook yorumları
Powered by Facebook Comments
